De grootste startmotor van het Noorden is sinds 1 april in functie. Maar de kans dat deze blackstart-faciliteit bij de NUON-centrale in de Eemshaven ooit in actie komt is klein. Dat gebeurt als de stroom in het hele land totaal wegvalt, een zogeheten blackout.
Blackouts komen in Nederland nagenoeg niet voor. Stroomstoringen raken meestal kleine gebieden bijvoorbeeld doordat er iets mis gaat in een transformator station.
Bijna blackout door cruiseschip Papenburg
De laatste echt heel grote stroomstoring in het Noorden dateert van november 1984. Door een explosie in een koppelstation bij Ens werden de achterliggende centrales een voor een uitgeschakeld. Friesland, Groningen, Drenthe, Overijssel en een deel van Gelderland zaten die nacht twee uur zonder stroom.
In 2006 kwam Nederland het dichtst bij een blackout, zegt Henrie Mathijssen, operation manager van TenneT. Om cruiseschip de Norwegian Pearl vanuit Papenburg veilig uit te laten varen, werden twee hoogspanningsleidingen over de Eems bij Weener gecontroleerd uitgeschakeld.
Onderzoek toonde later aan dat de actie slecht gepland was. De gevolgen waren enorm. In luttele seconden kwamen tientallen miljoenen huishoudens in in West- en Zuid-Europa zonder stroom te zitten. Zelfs tot in Marokko waren de gevolgen merkbaar.
Stabielste net ter wereld
In Nederland is de balans in de stroomvoorziening dusdanig geregeld dat het nauwelijks tot blackouts kan komen. Schommelingen in de spanning op het net van TenneT kunnen vrijwel altijd worden opgevangen voordat er sprake is van stroomuitval. ,,Het net in Nederland behoort tot de stabielste ter wereld. Maar het kan wel gebeuren dat Nederland wordt geraakt als het ergens in Europa heel erg misgaat’’, aldus Matthijsen.
En als het misgaat, moet ergens begonnen worden met opstarten van de centrales. Europese regelgeving wil dat Tennet is voorbereid op een blackout, hoe zeldzaam ook. Om die reden zijn er drie blackstartfaciliteiten gebouwd. In het zuiden, midden en noorden van het land.
Drie nooddiesels
Gaan in het hele land de lampen uit en stoplichten op zwart, dan moet in het zenuwcentrum van de Magnum-centrale in de Eemshaven een druk op de knop genoeg zijn om binnen enkele seconden drie nooddiesels te starten. Die leveren 10.000 Volt, genoeg om installaties bij de centrale weer tot leven te wekken. En uiteindelijk een van de drie eenheden in de Magnum-centrale op te starten.
TenneT en Nuon hebben contractueel afgesproken dat de beheerder van ‘s lands hoogspanningsnet binnen 155 minuten daadwerkelijk weer hoogspanning heeft.
Eilandjes
Het is daarna aan TenneT om de stroomvoorziening geleidelijk verder op gang te helpen. ,,Het zijn eilandjes’’, zegt Henry Mulder, operation-manager van de blackstart-faciliteit in de Eemshaven. ,,De dieselaggregaten zijn het kleinste eilandje. Als die het weer doen komt een steeds groter eiland terug op het stroom.’’
Feitelijk zou vanuit de Eemshaven het hele land weer aan stroom geholpen kunnen worden. Toch zijn er drie ‘startmotoren’in Nederland gebouwd. ,,Leveringszekerheid’’, verklaart Ralph Schulz van NUON. ,,Die is met drie faciliteiten groter dan met één.’’
Bron: DvhN.nl
