Een groot aantal noordelijke bedrijven en overheden gaan gezamenlijk werk maken van de grootschalige productie van emissievrije waterstof. ‘We zijn klaar voor de ontwikkeling van een bloeiende, schone waterstofeconomie. Sterker nog: we zijn al begonnen’, aldus de Groningse gedeputeerde Patrick Brouns, mede-opsteller van het ‘Integraal Waterstofplan Noord-Nederland’.
‘Geen energietransitie zonder industrietransitie! Willen we in 2050 een nagenoeg CO2-vrije samenleving hebben, dan moeten we nu volop inzetten op de vergroening van chemie’, zo stelt Brouns. ‘In die transitie is emissievrije waterstof cruciaal. Als groene grondstof voor zowel de chemie- áls de energiesector.’
Groene waterstof
Op dit moment wordt waterstof echter nog voornamelijk geproduceerd uit fossiele brandstoffen. Bij de productie van die ‘grijze’ waterstof, bijvoorbeeld uit aardgas, komt het broeikasgas CO2 vrij. Als die CO2 wordt afgevangen en opgeslagen, spreken we van ‘blauwe’ waterstof. Emissievrije of ‘groene’ waterstof gaat nog een stapje verder. Dit wordt gemaakt met duurzaam opgewekte elektriciteit, bijvoorbeeld stroom uit zon of wind en is direct in te zetten als grondstof in de (chemische) industrie of kan weer omgezet worden in energie (elektriciteit of warmte).
Maar vóór emissievrije waterstof grootschalig beschikbaar is en kan concurreren met fossiele brandstoffen, is er in de komende jaren een grote schaalvergroting nodig. In het ‘Integraal Waterstofplan Noord-Nederland’ zetten negentien bedrijven en overheden hun plannen uiteen om tot die noodzakelijke opschaling te komen. Ze verwachten in 2030 emissievrije waterstof grootschalig en rendabel te produceren, gebruiken en transporteren.
Noord-Nederland als (inter)nationaal waterstofcentrum
‘Doordat Noord-Nederland beschikt over een uitgebreide gasinfrastructuur én unieke opslagmogelijkheden, is deze regio bij uitstek geschikt om zich te ontwikkelen tot waterstofcentrum; zowel regionaal als nationaal en internationaal’, aldus Gasunie-bestuurder Ulco Vermeulen. ‘Maar om deze waterstoftransitie te laten slagen, moeten we hier met de hele keten, van productie tot gebruik, gezamenlijk de schouders onder zetten.’
Voor de ontwikkeling van grootschalige emissievrije waterstof zijn namelijk grote investeringen en innovaties nodig. Bovendien zijn de onderlinge afhankelijkheden groot. Investeren in productie van waterstof heeft alleen zin als de afname gegarandeerd is, maar aan de andere kant zullen bedrijven zeker willen weten dat de toevoer gegarandeerd is, vóór ze hun productieprocessen aanpassen.
Samenwerking van levensbelang
Goede transport- en opslagmogelijkheden zijn dus een voorwaarde voor grootschalige productie en gebruik. Maar om dit tijdig voor elkaar te krijgen is een ingewikkeld proces. ‘Het is van belang om procesgerelateerde investeringen tegelijk door te voeren’, zo geeft Cas König, directeur van Groningen Seaports aan. ‘Zo is het noodzakelijk om gelijktijdig te investeren in de afvang van CO2 én in een waterstofelektrolyser bij een bedrijf als BioMCN. Dit vergt een enorme coördinatie. Als de afvang van CO2 klaar is, moeten de buizen tussen Eemshaven en Delfzijl immers al gereed zijn, de elektrolyser operationeel zijn én de ombouw van BioMCN afgestemd op de ontvangst van waterstof in plaats van aardgas.’De investeringen hiervoor moeten dus al ver voor het gebruik gedaan worden. Door hun plannen en projecten te bundelen tot één gezamenlijk investeringsplan, willen de opsteller van het Waterstofplan samen een grote stap zetten richting de groene industrie van de toekomst.
Rol voor de rijksoverheid
Maar om dat voor elkaar te krijgen, is volgens hen ook de onvoorwaardelijke steun van het Rijk nodig. Bij de aanbieding van het plan aan de minister van EZK, vroegen de ondertekenaars dan ook om steun van de minister. Niet alleen in de vorm van duidelijke regelgeving en eenduidige certificering van groene waterstof, maar ook op financieel gebied. Zo zou volgens hen een subsidieregeling om tijdelijk een deel van het prijsverschil tussen emissievrije en grijze waterstof te dragen een grote psoitieve impact hebben.
Het ‘Integraal waterstofplan Noord-Nederland’ is opgesteld door negentien partijen: Avebe, BioMCN, EMMTEC services, Eneco, Engie, Equinor, ESD-SIC, Groningen Seaports, Lagerwey, NAM, Gasunie, Nedmag, Nouryon, Nuon/Vattenfall, Provincie Groningen, Shell, Suikerunie, Teijin Aramid en Waterbedrijf Groningen. Samen hebben zij een portefeuille van ruim dertig projecten om productie, gebruik en transport van waterstof op te schalen. Van de ontwikkeling van een elektrolyser met een vermogen van 200 MW tot windmolens die rechtstreeks waterstof produceren. En van de realisatie van een waterstofdistributienet in Delfzijl tot de vestiging van het Hydrohub test- en ontwikkelcentrum bij energieproeftuin EnTranCe.
Bron: economie.groningen.nl
