Klaar om commercieel gas te geven!

3 sep 2024Nieuws

De voorbereiding was lang, gedegen en soms behoorlijk intensief. Maar afgelopen mei ging op industriegebied Oosterhorn-Zuid in Delfzijl dan eindelijk de eerste paal de grond in. Het was het startsein voor de bouw van een flagship fabriek van het Britse bandenrecyclebedrijf Circtec.

Nee, het is niet zomaar een fabriek die straks in het gebied van Chemport Europe in gebruik wordt genomen. Het wordt de grootste fabriek voor de chemische recycling van afgedankte autobanden in Europa. Via pyrolyse, extreem verhitten zonder zuurstof, zullen er jaarlijks zo’n 200.000 ton gebruikte banden in Delfzijl worden verwerkt. Ter illustratie: dat is ongeveer 5% van het totaal aan afvalbanden in de EU en ongeveer twee keer de hoeveelheid die in Nederland ontstaat. In twee fasen worden in totaal 28 reactoren gebouwd. De eerste fase is naar verwachting in de zomer van 2025 gereed. Vrij snel daarna wordt in Delfzijl begonnen met de verdere uitbreiding van de fabriek.

Groene chemicaliën

‘We zien onszelf als een chemiebedrijf’, zegt Pieter ter Haar, directeur R&D van Circtec. ‘Met behulp van onze eigen pyrolysetechnologie worden de autobanden omgezet in hernieuwbare brandstoffen en groene chemicaliën. Zo produceren we circulaire nafta, een petrochemische grondstof voor de productie van onder andere kunststoffen. Ook levert Circtec HUPA, een geraffineerde biobrandstof voor de scheepvaart ter vervanging van fossiele brandstof. Daarnaast gaan we in de fabriek de vulstof terugwinnen die de banden hun zwarte kleur en stevigheid geeft. Dat teruggewonnen carbon black wordt ingezet voor de productie van bijvoorbeeld nieuwe autobanden.’

Momenteel worden nog veel afgedankte autobanden verscheept naar Azië of Afrika of als brandstof gebruikt in onder meer de cementindustrie. Doodzonde, want het ogenschijnlijk nutteloze rubber leent zich dus uitstekend om te worden hergebruikt. ‘Nieuwe carbon black wordt gemaakt door het raffineren en verbranden van aardolie’, vertelt Pieter. ‘Een zeer energie-intensief en vervuilend proces. Door het niet te produceren, maar gewoon terug te winnen kun je een flinke milieuwinst realiseren. Hetzelfde geldt, uiteraard, voor onze biobrandstof om de scheepvaart te helpen verduurzamen. Sterker nog: wanneer de fabriek in Delfzijl volledig operationeel is, kunnen we 3 tot 5% van de CO2-uitstoot van de gehele Nederlandse chemische industrie compenseren.’

Langlopende contracten

Circtec werd in 2009 opgericht door Allen Timpany en Robert Harper. Na het ontwikkelen en verfijnen van de technologie werd zo’n tien jaar geleden in Polen een demonstratiefabriek neergezet, een paar jaar later gevolgd door de acquisitie van een soortgelijke fabriek in Duitsland. ‘Onze vestiging in Polen is inmiddels net iets meer dan alleen een demonstratiefabriek. Op jaarbasis kunnen we er al bijna 20.000 autobanden verwerken. Met andere woorden: we zijn klaar om commercieel gas te geven. Vandaar dat we in Delfzijl gaan opschalen.’

De vraag naar de producten van Circtec is groot. Heel groot zelfs. Niet voor niks werden langlopende contracten gesloten met British Petroleum (BP) en Birla Carbon, één van ’s werelds grootste producenten van carbon black. BP tekende voor de afname van hernieuwbare brandstof voor schepen en circulaire nafta. Terwijl Birla Carbon met Circtec een afnameovereenkomst sloot voor de volledige output van de nieuwe fabriek in Delfzijl van teruggewonnen carbon black. ‘Voordat de fabriek daadwerkelijk draait zijn we de komende jaren eigenlijk al volledig uitverkocht’, stelt Pieter.

Flinke boost

De ontwikkelingen binnen Circtec bleven ook in financieringsland niet onopgemerkt. Zo besloten A.P. Møller Holding en NOVO Holdings, twee gerenommeerde Deense investeringsfondsen, 75 miljoen euro in de bouw van de nieuwe fabriek te investeren. Daarnaast verstrekte het ministerie van Economische Zaken en Klimaat Circtec, via RVO, een subsidie uit het DEI+ programma (Demonstratie Energie- en Klimaatinnovatie). Tegelijkertijd gaven ook de provincie Groningen, het Groninger Groeifonds en de NOM te kennen de komst van het Britse bedrijf naar Noord-Nederland graag te ondersteunen.

‘De activiteiten van Circtec sluiten naadloos aan op de duurzaamheidsambities van Chemport Europe’, vertelt investment manager Sytze Hellinga van de NOM. ‘De nieuwe fabriek gaat het ecosysteem rond chemie en groene grondstoffen zonder twijfel een flinke boost geven. Maar bovenal levert het bedrijf in de regio straks een belangrijke bijdrage aan het creëren van een toekomstbestendige en circulaire economie.’

Ook Emma Schakel, investment manager van het Groninger Groeifonds, is trots dat de nieuwe fabriek straks in de regio staat. Omdat het zorgt voor een forse verduurzaming van de chemie, maar ook omdat het substantiële werkgelegenheid oplevert. ‘Naar verwachting gaat het om 100 tot 150 arbeidsplaatsen’, benadrukt ze. ‘Voor een chemiebedrijf is dat een behoorlijk aantal. De impact voor de regio is dus in meerdere opzichten groot.’

Regionale samenwerking

Vanwaar eigenlijk de keuze voor Delfzijl? Wat gaf voor Circtec nu precies de doorslag? ‘We waren actief op zoek naar een locatie aan het water’, legt Pieter uit. ’Ook moest het op relatief korte afstand liggen van het havengebied van de steden Amsterdam, Rotterdam en Antwerpen. Aan dit zogenoemde ARA-gebied zijn wij met onze business het meest gelieerd. Maar het was, op z’n zachtst gezegd, nogal lastig om daar een geschikte locatie te vinden. In Delfzijl was gewoonweg meer en betere ruimte voor de fabriek die wij voor ogen hadden. Bovendien waren we vanaf het allereerste moment onder de indruk van de bereidheid van Groningen Seaports, de provincie Groningen, het Groninger Groeifonds en de NOM om dit project tot een succes te maken. Ons project paste natuurlijk perfect binnen de ambitie van Groningen Seaports om het gebied te positioneren als circulaire hotspot van Europa.’

Toch was het, zoals gezegd, een langdurig en bij vlagen lastig proces. Grotendeels veroorzaakt door de stikstofcrisis en de complexiteit van het vergunningstraject. Want ja, nieuwe technologieën en nieuwe verwerkingsmethoden vragen op die terreinen tenslotte om meer tijd dan gemiddeld. Waar ook ter wereld. ‘Ook het verkrijgen van de benodigde elektriciteit en de proceswatervoorziening voor de fabriek bleken uitdagingen die we, mede dankzij de goede regionale samenwerking, gelukkig tijdig hebben kunnen regelen’, blikt Pieter terug.

Overname Granuband

Afgelopen juni kwam Circtec wederom met mooi nieuws. Het bedrijf meldde dat het Granuband had overgenomen, een toonaangevende speler op het gebied van het inzamelen en recyclen van afvalbanden in de Benelux. Granuband staat garant voor een stabiele aanvoer van banden naar de fabriek in Delfzijl. Wel blijft het Amsterdamse bedrijf zijn eigen rubberproducten maken. Pieter: ‘Door deze acquisitie kunnen we een groot deel van de afvalbanden op nationale schaal circulair verwerken. De recyclingkringloop wordt op die manier gesloten. Het is de eerste geïntegreerde circulariteitsketen voor chemische bandenrecycling in Europa en voor Circtec een belangrijke stap om op het continent een aanzienlijk marktaandeel te veroveren.’

 

Bron: Economic Board Groningen/NOM

Meer nieuws in deze categorie