De bouw van een draadstaalfabriek ter waarde van een kwart miljard euro in de Eemshaven ligt voorlopig stil. De vergunning voldoet niet meer aan de stikstofeisen.
Draadstaalproducent Van Merksteijn uit Almelo stond in de startblokken met de bouw. Totdat eind mei de Raad van State vonniste dat het Programma Aanpak Stikstof (PAS), een onderdeel van bijna elke bouwvergunning, niet langer kon worden gedoogd. Daardoor werden duizenden vergunningen in de bouw en agrarische sector prompt zo goed als waardeloos.
Opening eind 2020 nu ongewis
,,We weten niet waar we aan toe zijn’’, zegt Arno Westerhof, projectleider van de bouw namens Van Merksteijn in de Eemshaven. Hij houdt rekening met minstens enige maanden oponthoud voor de bouw van start kan gaan, waardoor de opening eind 2020 ongewis is geworden.
Het in de Eemshaven geproduceerde draadstaal is bestemd voor de fabrieken in Almelo, waar er onder meer hekwerken van wordt gemaakt. Westerhof: ,,We zijn al druk bezig om dan draadstaal vanaf andere plekken in de wereld naar Almelo te halen.’’ Dat is waarschijnlijk veel duurder dan het materiaal uit de Eemshaven, waar bovendien schroot met elektriciteit wordt omgesmolten, een voor de zware industrie duurzame en circulaire productiemethode. ,,Dit maakt het hele proces mogelijk duurder’’, zegt Westerhof, die schat dat ook het oponthoud in de papieren kan lopen.
‘In feite moet alles opnieuw’
Hij heeft geen flauw benul om wat voor bedragen het gaat. ,,We moeten er eerst achter zien te komen wat de nieuwe spelregels zijn, want niemand weet dat nog’’, legt Westerhof uit. ,,Daarna moeten de juristen aan de slag met die spelregels, vervolgens moet je een nieuwe planning maken en moet je opnieuw naar de investeringen kijken. In feite moet alles opnieuw.’’
De provincie Groningen zit met de kwestie in de maag. ,,Ik vraag me af of de rechter van de Raad van State weet wat hij heeft aangericht’’, zegt gedeputeerde Patrick Brouns (economische zaken). ,,De hele economie is in een keer op slot gegooid. Je zult maar minister of gedeputeerde van Economische Zaken zijn. We zijn bezig met acquisities van bedrijven, want er moet meer werk komen, maar die bedrijven wachten niet tot we hier weten waar zij aan toe zijn.’’
Brouns zegt eerlijk dat hij de consequenties van het nieuwe stikstofbeleid niet kan inschatten. ,,We hebben het allemaal te respecteren’’, vindt hij wel.
Voorlopig niet afgeblazen
Van Merksteijn gaat er voorlopig niet van uit dat de bouw van de fabriek, die direct aan 300 mensen werk zal bieden, wordt afgeblazen. Westerhof: ,,Het is te rigoureus om te zeggen dat onze plannen voor de Eemshaven gevaar lopen. We moeten eerst maar eens de exacte gevolgen in beeld krijgen. We zijn in elk geval niet zieliger dan al die honderden of duizenden anderen die ook getroffen worden.’’
Europese regels
Nederland is gebonden aan Europese regels over de uitstoot van stikstof, dat kwetsbare natuurgebieden zoals de Waddenzee bedreigt. Op basis van het PAS verleende de Nederlandse overheid toch vergunningen voor bijvoorbeeld bouwactiviteiten of uitbreiding van veehouderijen – waardoor extra stikstof in de lucht komt – in de buurt van beschermde natuurgebieden, als er voor de toekomst maatregelen werden beloofd die deze natuur ten goede komen. Een voorbeeld daarvan is het verwijderen van stikstofrijke grondlagen. Ook kan een boer in zijn uitbreidingsplan opnemen dat hij speciaal veevoeder gaat gebruiken, waardoor via de mest minder stikstof wordt uitgestoten.
De Raad van State schoot het PAS echter af: volgens de Europese richtlijn mag de overheid niet vooraf toestemming geven omdat de exacte positieve effecten van die beloofde maatregelen op de natuurgebieden niet vaststaan.
Een commissie onder leiding van oud-minister Johan Remkes moet nu nieuwe spelregels opstellen. Die komen naar verwachting op zijn vroegst in oktober.
Bron: DvhN.nl
